Uluslararası Etnopedagoji Dergisi

Etnopedagogika Tuvinskogo Naroda

Yasmin Terzioğlu — 2024-11-30

Her birey yetiştiği ortamda aile büyüklerini rol model alır; onların yaşattığı değerler, gelenek ve görenekler çerçevesinde davranışlarını biçimlendirir. Ailesinde edindiği bilgi ve beceriler doğrultusunda hayata bakış açısını belirler, sosyalleşme ve toplumsallaşma sürecinde bu bilgi ve beceriler sayesinde güçlü olmayı öğrenir. Yani “insanlar kişiliklerinin temelini oluşturan bir kısım davranışı aile ortamında kazanır” (Aliyeva Çınar, 2022). Bireyin, kimliğinin oluşumunda aile büyükleri ile yaşadığı bu kültürel etkileşimi “etnopedagoji” kavramıyla açıklamak mümkündür. “Etnopedagoji” kavramı bilim dünyasına henüz yeni girmiş olmakla beraber pedagojinin bir dalı olarak kendine özgü işlevleriyle öne çıkarak bilime katkı sağlamaktadır. Çınar’a (2018) göre “etnopedagoji; bir toplumun (etnik grubun) tarihin derinliklerinden geliştirerek taşıdığı içeriği, kendi geleneksel etnik-ulusal bilgi ve bilincinin aktarılmasını konu edinen, çocuk yetiştirmede kullandığı bilgi ve öğretim yöntemlerinin araştırıldığı eğitim bilimi dallarından biridir”. Bu tanımdan hareketle etnopedagoji disiplininin temelinde insan yetiştirme sürecinin ve bu süreçte kullanılan araç ve yöntemlerin incelenmesi yer alır, görüşüne ulaşılabilir. Bu yazıda G. N. Volkov, K. B. Salçak ve A. S. Şaalı tarafından kaleme alınan “Tuva Halkının Etnopedagojisi” adlı eser üzerinde durulmaktadır.

Posof Ailesinin Çocuklarına Yönelik Karakter Eğitiminde Oynadığı Roller

İkram Çınar — 2024-11-30

Bu araştırmada, çocuk eğitiminde ailenin rolünün önemine vurgu yapılmış; çocuğun karakterinin aile ortamında şekillendiği düşüncesinden yola çıkılarak, bu sürecin nasıl işlediğine odaklanılmıştır. Araştırmanın amacı, Ardahan’ın Posof ilçesindeki ailelerin çocuklarına verdiği karakter eğitimini incelemektir. Karakter, çevresel faktörlerle şekillenen erdemli davranışlardan oluşur. Karakter eğitimi, etik değerleri özendirerek bireylerin sosyal uyumunu sağlamayı hedefler. Karakter eğitimi, değerler eğitimi ile benzerlikleri olduğundan, toplumsal huzurun korunmasında önemli bir araç olduğu belirtilmektedir. Araştırmada, Posof kültüründe aile bireylerinin karakter eğitimindeki görevleri ve halk kültürünün bu süreçteki etkisi incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemiyle, Posof’ta yetişmiş bireylerin görüş ve deneyimlerinden yararlanılmıştır. Ölçüt örnekleme ile seçilen katılımcılar, karakter eğitiminde aile ve folklorun etkisini anlamaya yönelik görüşlerini paylaşmıştır. Posof kültüründeki aile üyelerinin çocukların karakter eğitimindeki rolleri incelenmiştir. Katılımcıların “karakterli” ve “karaktersiz” kavramlarına dair algıları temel alınarak, aile içinde her bireyin çocuğun karakter gelişimine nasıl katkıda bulunduğu analiz edilmiştir. Anne, çocuğun özgüven ve ahlaki değerlerinin oluşumunda ön planda, baba ise disiplin ve kültürel değerlerin aktarımında kritik bir figürdür. Dede, kültürel değerlerin korunmasında, çocukların bakımında ve sorumluluk bilinci geliştirmede etkili olurken, nine doğruluk ve ahlaki değerleri masallar ve geleneklerle öğretir. Ağabey ve ablalar ise küçük kardeşlerine rehberlik eder ve koruma sağlar. Akrabalar, çocukların toplumsal normları öğrenmesinde ve saygı, güven gibi değerleri kazanmalarında rehberlik eder. Bu görev dağılımı, Posof kültüründe çocukların karakter eğitiminde aile üyelerinin birbirini tamamlayan roller üstlendiğini göstermektedir

Türkçe ve Türk Kültürü Ders Kitaplarındaki Metinlerin Kök Değerler Açısından İncelenmesi

Ayşe Çetin — 2024-11-30

Araştırmanın amacı, yurt dışındaki Türk çocuklarına yönelik olarak MEB tarafından hazırlanan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki metinlerin, Türkçe Dersi Öğretim Programında (2019) yer alan kök değerler bakımından görünümünü ortaya koymaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için araştırma doküman incelemesi yöntemiyle tasarlanmıştır. MEB tarafından 2019 yılında yayımlanan Türkçe ve Türk Kültürü 5.,6.,7. ve 8. seviye ders kitaplarında yer alan okuma metinleri araştırmanın dokümanlarını oluşturmaktadır. Araştırmanın veri analizi sürecinde sistematik kodlama işe koşulmuş, inceleme ölçütü olarak 2019 MEB Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan kök değerler sınıflandırması kullanılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre kök değerler; “adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverlik” olarak sıralanmaktadır. Ayrıca verilerin toplanması ve analizi sürecinde araştırmacılar tarafından geliştirilen “İnceleme Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda dinleme ve okuma metni türlerinde olmak üzere toplam 227 metin incelenmiş ve bunların 114’ünün kök değerlere ilişkin içeriğe sahip olduğu, 113’ünün ise olmadığı bulgulanmıştır. Ayrıca kitapların içerisinde 5. sınıf düzeyinde 45, 6. sınıf düzeyinde 60, 7. sınıf düzeyinde 64 ve 8. sınıf düzeyinde 38 olmak üzere toplam 210 kök değere yer verildiği belirlenmiştir. Kitaplarda yer alan metinlerde en çok vurgulanan kök değerin sevgi olduğu görülmüştür. Bu değeri, sırasıyla vatanseverlik ve yardımseverlik değerleri takip etmiştir. Sabır, dürüstlük ve öz denetim ise metinlerde en az işlenen değerler olarak dikkat çekmiştir. Öte yandan 5. ve 7. seviye ders kitaplarında tüm kök değerlere ilişkin içeriklere rastlanırken, 6. seviye ders kitabında dürüstlük değerine, 8. seviye ders kitabında ise dürüstlük değerinin yanında öz denetim ve sabır değerlerine yer verilmediği ortaya konulmuştur