Bir Taşeli Masalının Etnopedagojik Açıdan İncelenmesi: İyilikle Kötülük Masalı
Özet Görüntüleme: 242 / PDF İndirme: 154
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10350217Anahtar Kelimeler:
Etnopedagoji, Taşeli Yöresi, MasalÖzet
Etnopedagoji, bir halkın yüzyıllar içinde meydana getirdiği manevi birikim ve çeşitli kültür ürünleriyle çocukları nasıl eğitmeye çalıştığını inceleyen eğitim bilimlerinin alt dallarından biridir. Olağanüstü durum ve varlıklarla çocukların ilgisini çekip hayal dünyalarını geliştiren masalların etnopedagojinin en etkili araçlarından biri olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmada, Ali Berat Alptekin’in “Taşeli Masalları” adlı kitabında yer alan İyilikle Kötülük masalı, etnopedagojik açıdan incelenmiş ve Taşeli yöresinde yaşayan konargöçer Türkmenlerin çocuk eğitiminde hangi değerlere önem verdiği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Taşeli Masalları kitabı, Mersin’in Silifke, Bozyazı, Anamur, Gülnar, Aydıncık, Erdemli, Mut ve Karaman’ın Ermenek ilçelerinde yapılan derleme ile bu metinleri bilimsel yöntemlerle okuyucuya sunan bir eserdir. Anadolu’nun Taşeli yöresinde anlatılan masallar, konargöçer Türkmenlerin bir diğer adıyla Yörüklerin göçebe kültürünü yansıtan sözlü kültür ürünleridir. Bu çalışmada nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Veriler nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman analizi tekniğine göre toplanmış ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. Çalışmanın araştırma nesnesini Ali Berat Alptekin’in “Taşeli Masalları” eserindeki İyilikle Kötülük masalı oluşturmaktadır. Masaldaki eğitici değerler tespit edildikten sonra bulgular bölümünde sunulmuştur. Bu masalda iyilik ve kötülük gibi iki soyut kavram kişileştirilerek bunlara iki ayrı insan özelliği verilmiştir. İyilik ve kötülük Taşeli yöresinin ağzıyla “Eyinnik” ve “Kötünnük” şeklinde masalda iki ayrı insan görünümündedir. Bu masal iyilik ve kötülük kavramlarını anlatmakla beraber Taşeli bölgesinde yaşayan konargöçer Türkmenlerin kültür hayatına dair çeşitli izleri göstermektedir. Masalda bunlarla beraber adil olma, sabır, tevazu, iyiliğin karşılıksız kalmaması, iyilerin her zaman kazanması gibi konular göze çarpmaktadır.
Referanslar
Akbaş, O. (2008). Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 6 No 16: 9-27
Alimbekov, A. (2022). Etnopedagoji Biliminin Gelişiminde Volkov’un Yeri. Uluslararası Bakışla Etnopedagojiye Giriş, İkram Çınar (Ed), (1. Baskı, s.39-63 içinde) Pegem Akademi.
Alptekin, A. B. (2002). Taşeli Masalları, Akçağ Yayınları.
Alptekin, M. (2020). Taşeli Platosu Masallarında Konar-Göçer Kültür Hayatından İzler, Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 23: 88-106
Aliyeva Çınar, M. (2022). Etnopedagojinin Temelleri. Uluslararası Bakışla Etnopedagojiye Giriş, İkram Çınar (Ed), (1. Baskı, s.1-35 içinde) Pegem Akademi.
Çınar, İ. (2018). Atabek Yurdu Etnopedagojisi: Ahıska Örneği, Turkish Studies, 13/4: 363-386
Çınar, İ. (2019). Etnopedagoji Atabek Yurdu (1. Baskı). Pegem Akademi
Çınar, İ. (2021). Etnoandragoji Bağlamında Halk Ozanı-Molla İlişkisine Bakış: Atabek Yurdu Örneği, Uluslararası Ahıska Araştırmaları Dergisi, Sayı 1: 1-15
Erdal, K. (2016). Keloğlan Masallarında Çocukların Eğitimine Yönelik İletiler, Teke Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5/4: 1805-1822
Erden, M. ve Akman, Y. (2006). Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretme (15. Baskı). Arkadaş Yayınevi.
Feyzioğlu, Y. (2007). Masallar Çocuklar İçin Neden Gereklidir? Sedat Sever (Ed), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum Bildiri Kitabı, s.831-843, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
Gürel, Z. Temizyürek, F. Şahbaz, N.K. (2007) Çocuk Edebiyatı (1.Baskı). Öncü Basımevi.
Hamilton, J. R. (1998). İyi ve kötü prens öyküsü. (Çev. Köken, V.), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
MEB (2017). Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine, Ankara.
MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.
Ölçer Özünel, E. (2011). Yazının İzinde Masal Haritalarını Okuma Denemesi: Masal Tarihine Yeniden Bakmak, Millî Folklor, 91:60-71
Topal, Y. (2019). Değerler Eğitimi ve On Kök Değer, Mavi Atlas, 7(1)2019: 245-254
Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük (11. Baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Serdar Yörüsün
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.