İSLAMLAŞMA DÖNEMİNDE FELSEFECİLERİN VE DÜŞÜNÜRLERİN ESERLERİNDEKİ TOPLUMSAL CİNSİYET EĞİTİMİ DÜŞÜNCELERİ

Özet

Bu makale, orta çağda Doğu Müslümanlarının pedagojisinde toplumsal cinsiyet eğitimi konularını ele almaktadır. Araştırmada Keykavus'un Kabusnâmesi, Balasagunlu Yusuf’un Kutadgu Bilig’i, Kaşgarlı Mahmud’un Divan lugat-ı Türk’ü gibi doğu filozof ve düşünürleri tarafından ele alınan eserlerin tahlil sonuçları sunulmuştur. Eski Türk düşünürlerinin eserlerinde eğitim konuları Türk halklarının eğitiminde etnopedagojik ilkeleri ve temelleri yansıtmaktadır. Bu etnopedagojik ilke ve temeller ise aynı zamanda o dönemin Türk boylarındaki genç neslinin cinsiyet eğitimi toplumsal ilkelerine ilişkin vizyonunu taşımaktadır. Bu bağlamda İslamlaşma, erkeklerin ve kadınların toplumsal rollerini ve statülerini değiştirmede büyük bir etkiye sahipti. Eski Türk düşünür ve filozoflarının eserleri, yeni bir dinin benimsenmesiyle bağlantılı olarak Türk halklarının atalarının cinsiyet eğitimini, onun içeriğini, amaç ve hedeflerindeki değişiklikleri yansıtmaktadır. Eski Türk düşünürleri ve filozofları eserlerinde, Türk ve İran kabilelerinin İslamlaşması ardından bu iki genç neslin cinsiyet eğitiminde birçok çelişki bulunduğunu belirtmektedirler ancak yine aynı eserlerde bu yazarlar tüm Türk halkları arasında benzer cinsiyet eğitimi ilkelerine dikkat çekmektedirler. Rusya Müslümanlarının cinsiyet ilişkilerinin ve eğitimsel cinsiyet yönelimlerinin özelliklerinin incelenmesi, bu etnik grupların çok sayıda olması ve ayrıca Rusya'nın çok etnikli bölgelerindeki eğitim alanı modernizasyonu bağlamında özellikle önemlidir.