Etnopedagojik Bir Kaynak Olarak "Manas" Destanı

Özet

Halkın eğitim konusundaki düşünceleri sözlü eserlerde kaydedilerek muhafaza edilmiş ve nesilden nesile aktarılmıştır. Kırgız folklorunda eğitsel bir amaç taşımayan bir eser yoktur. Geleneksel Kırgız toplumunda folklor ve halk eğitimi eş kavram olarak algılanmaktadır. Uzunluk ve içerik olarak modern bilimdeki en büyük Kırgız destanı olan "Manas", Kırgızların genç nesillerin eğitimine ilişkin düşüncelerinin tüm yönlerini tanımanın mümkün olduğu Kırgız etnopedagojisi için ansiklopedik bir kaynak olarak önem kazandığı birçok bilim uzmanının görüşleri ile desteklenmiştir. Bilimsel literatürün analizi, bu yönde bazı adımlar atılmasına rağmen, destan içeriğindeki geleneksel eğitime ilişkin çok yönlü düşünce, olgu ve kavramların bağımsız olarak yeniden inşa edilmediğini ve etnopedagojik bakış açısıyla incelenmediğini göstermektedir. Bu bakımdan eğitimin amacı, eğitim süreci, yöntemler – popüler pedagojik kavram ve terimler, çocukların bağımlılığı, eğitim ve sosyal gelişim ile ilgili konulara ilişkin olarak destanın içeriği incelenmiştir.Bunların yanı sıra erkek çocuk yetiştirme ülküsü olarak “Er” ve “Delikanlı”, kız yetiştirme ülküsü olarak “Manas”, “Beyaz Battaniyeli Kadın”, “Kapalı kara kız” kavramlarının özellikleri incelenmiştir ve bununla birlikte Manas destanında kişiliğin gelişimi ve gelişimi doğrudan sağlayan çeşitli faktörler ve araçlar hakkındaki çok yönlü bilgiler analiz edilmiştir. Betimsel araştırma modelinden yola çıkılarak, destanın içeriğinde yer alan eğitim ile ilgili kavramların çözümlenmesinde görsel set ve sembolik materyallerin sistematik bir şekilde okunması için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.